W Słowenii będą niezależne od władzy media publiczne

  • Telewizja
Autor: rafs
W Słowenii będą niezależne od władzy media publiczne
Fot.: rtvslo.si

Słoweńcy w referendum w niedzielę, 27 listopada przyjęli projekt ustawy o mediach publicznych. Przegłosowany projekt zakłada uniezależnienie RTV Slovenija od wpływów polityków rządzących państwem, także w przyszłości.

Nadzór nad mediami publicznymi będą sprawować instytucje i organizacje społeczeństwa obywatelskiego. Obecnie rządzące  kierownictwo z Andrejem Grahem Whatmoughiem na czele powołała w 2021 roku poprzednia, centroprawicowa koalicja rządząca, na której czele stał Janez Jansa. Teraz jest on w opozycji do centrolewicowego rządu, który 14 lipca 2022 roku w parlamencie przegłosował ustawę. Sześć dni później została ona zawieszona w działaniu przez Radę Państwa, izbę wyższą parlamentu. Jansa zebrał ponad 40 tysięcy podpisów, które według słoweńskiego ustawodawstwa zmusza postawienie ustawy pod głosowanie w referendum ogólnokrajowym. W nim, oprócz sprawy słoweńskiego radia i telewizji była również kwestia liczby ministrów w rządzie oraz opieki długoterminowej nad emerytami. Wszystkie trzy ustawy zostały przyjęte. Na propozycję dotyczącą mediów publicznych głosowało 62,8% głosujących.

Jaki będzie skład Rady RTV Slovenija?

Nowa Rada RTV Slovenija ma liczyć 17 członków. 5 z nich będzie pracownikami mediów publicznych (po jednym z sekcji informacji, kultury, rozrywki i sportu, technologii oraz rozwoju cyfrowego), a po jednym z:

  • rady pracowników RTV Slovenija,
  • włoskiej i węgierskiej mniejszości,
  • przedstawiciel prezydenta państwa,
  • organizacji osób niepełnosprawnych,
  • Słoweńskiej Akademii Nauk i Sztuk,
  • Narodowej Rady Kultury,
  • Słoweńskiego Komitetu Olimpijskiego,
  • Rady ds. Zrównoważonego Rozwoju i Ochrony Środowiska,
  • komisarza ds. informacji oraz
  • rzecznika praw obywatelskich.

Do tej pory słoweńskie media publiczne posiadały dwie rady – 29-osobową programową i 11-osobową nadzorczą. W tej pierwszej większość, bo 21 członków stanowią ludzie powołani przez poprzedni parlament, w którym większość miała partia SDS Janeza Jansy.

Wpływy polityczne w RTV Slovenija i strajk

Dziennikarze RTV Slovenija podczas głównego wydania „Dnevnika” pod koniec sierpnia stanęli za prowadzącym program Saszą Krajncem. Dla niego był to ostatni program. Zaprotestowano wobec przesunięcia dziennikarza do pasma porannego za wprowadzenie w programie do następnej wiadomości z informacją, że jest ona w nim na polecenie redaktora naczelnego.

Zdegradowany dziennikarz był zadowolony z rezultatów niedzielnego referendum.

Dziennikarze i obserwatorzy mediów wielokrotnie zwracali uwagę na cenzurę w redakcji i stronniczość. Wcześniej, bo 4 marca 2022 roku wyznaczono mimo sprzeciwu redakcji nową szefową programów informacyjnych. W głosowaniu nad jej kandydaturą „za” głosowało zaledwie 20% redakcji.  23 maja br. przeprowadzono pierwszy strajk ostrzegawczy, a 20 czerwca drugi.

18 lipca wyznaczono nowego szefa telewizji Urosa Urbaniję (były szef rządowego urzędu komunikacji), pomimo sprzeciwu środowiska dziennikarskiego.

Akcję protestacyjną na wizji wielokrotnie powtarzano, ostatni raz 5 września. W niej wzięło udział 37 pracowników RTV Slovenija, którzy po swoim wystąpieniu otrzymali od szefa mediów groźbę zwolnienia z pracy, jeżeli w ciągu następnych dwóch lat ponownie wystąpią na wizji bez pozwolenia. 26 września przeprowadzono strajk ostrzegawczy. W jego ramach miały nie być nadawane na żywo programy informacyjne, kulturalne, rozrywkowe czy sportowe. Dyrekcja jednak zaingerowała w program i odbyły się programy informacyjne, w których przeczytano zawiadomienie o strajku i inne informacje.

fot. Voice of America

Nie brak opinii, że Andrej Grah Whatmough jest przeciwnikiem nowego stanu prawnego. Swoje niezadowolenie wielokrotnie demonstrował na Twitterze, także w języku angielskim. Wzywał również do głosowania przeciwko noweli. Decyzja dotyka go bezpośrednio, bo z dniem wejścia w życie ustawy (początek 2023 roku) wygasa mandat członków wspomnianych wcześniej rad oraz osób zarządzających mediami. One będą pełnić swoje obowiązki do dnia powołania czteroosobowego zarządu przez nową radę. Obecny prezes został powołany przez nieistniejącą w nowej ustawie radę programową, w której większość mają poprzedni rządzący. Szef rady programowej (także przeciwnik zmian) zapowiedział zaskarżenie nowej ustawy do Sądu Konstytucyjnego, gdy tylko pojawi się ona w Dzienniku Ustaw.

Co to RTV Slovenija?

RTV Slovenija powstała w 1928 roku jako Radio Lublana, a od 1958 roku nadaje kanały telewizyjne. Większość jej budżetu stanowi dochód z abonamentu radiowo-telewizyjnego, uzupełniająco stacja korzysta też z wpływów z reklam. Nadawane są trzy główne kanały telewizyjne (TV SLO 1,2,3), a także dwa regionalne – TV Koper/Capodistria oraz Tele M. W radiu nadają trzy rozgłośnie.

źródło: press.pl/voanews.com/informacje własne

Zobacz także

kategoria Telewizja

Na skróty: