Litewski rząd proceduje w parlamencie zmiany w ustawie o mediach publicznych (LRT). Mają one na celu odwołanie obecnej dyrektorki generalnej spółki i zmiany w radzie nadawcy.
Protesty trwające od początku grudnia przed gmachem parlamentu gromadziły tysiące przeciwników nowego prawa. Ich zdaniem poprawki do ustawy procedowane w parlamencie w trybie pilnym mogą ograniczyć niezależność mediów publicznych oraz ułatwić odwołanie dyrektorki generalnej Litewskiego Radia i Telewizji Moniki Garbačiauskaitė-Budrienė. Jest ona na swoim stanowisku od 2018 roku. W 2023 została wybrana na drugą kadencję.
W czwartek wieczorem w Wilnie zakończył się trzeci i ostatni w tym tygodniu protest przeciwko planowanym zmianom w ustawie o Litewskim Radiu i Telewizji (LRT).https://t.co/BeCWZBaRzJ
— TVP Wilno (@tvp_wilno) December 19, 2025
Nie będzie trybu pilnego
Prezydent Litwy Gitanas Nauseda poinformował w poniedziałek, 22 grudnia, że rządzący nie będą już procedować ustawy w trybie pilnym. Taki tryb miał sprawić, że będzie ona uchwalona jeszcze przed Bożym Narodzeniem. To jednak zostało utrudnione także przez chorobę przewodniczącego komisji kultury oraz trwające do późnej nocy posiedzenia tego ciała parlamentu. Głowa państwa także uzyskała zapewnienie od opozycji, że nie będą blokować prac przez obstrukcję, tzw. fillbustering oraz zgłaszanie absurdalnych poprawek (np. udział kota posłanki Agnės Širinskienė w procedurze odwołania dyrektora LRT – poprawkę przyjęto).
Myślę, że znaleźliśmy wyjście. Przede wszystkim musimy w dobrej wierze uznać, że tak poważnych zmian ustawowych nie można wprowadzać w trybie pilnym. Pośpiech oznacza jedno – brak woli wysłuchania odmiennych opinii, brak chęci zapoznania się z ocenami ekspertów i ich rekomendacjami oraz forsowanie rozwiązań „buldożerem” – powiedział w poniedziałek Gitanas Nausėda.
Przewodniczący parlamentu Juozas Olekas poinformował o uzgodnieniu przygotowania poprawek do lutego, przy czym w negocjacjach mają być brane pod uwagę głosy opozycji i protestujących. Same zmiany mają także doprowadził do depolityzacji Rady LRT.
Lithuanian President Gitanas Nausėda said Monday that the ruling coalition has pledged not to rush amendments to the law governing the dismissal of the LRT director general, while the opposition has promised to refrain from filibusteringhttps://t.co/BXblWIXGAz
— LRT English (@LRTenglish) December 22, 2025
O LRT
Litewskie Radio i Telewizja powstało w 1926 roku. Początkowo odbywały się transmisje radiowe, a telewizyjne zaczęły być nadawane od 1957 roku, gdy Litwa była krajem związkowym ZSRR. Litewskie media publiczne tworzą trzy kanały radiowe (Radijas, Klasika, Opus) i trzy kanały telewizyjne (Televizija, Plius, Lituanica). Wszystkie z nich dostępne są za darmo online na stronie nadawcy. Nadawane są całodobowo. LRT jest w całości finansowane z budżetu państwa. Do 2016 roku oprócz niego, media publiczne były finansowane z reklam.
